千葉県立中央博物館監修 (2004)『あっ! ハチがいる!』晶文社.
ハリディ, T. R. & スレイター, P. J. B. 著 (浅野俊夫他訳) (1998)『動物コミュニケーション』西村書店.
石田寿老他共著 (1972) 『現代動物学』裳華房.
石川統他編集 (2010) 『生物学辞典』東京化学同人.
伊藤嘉昭 (2006) 『新版 動物の社会』東海大学出版会.
ジャン・アンリ・ファーブル (山田吉彦・林達夫訳) (1993) 『ファーブル昆虫記』岩波書店.
桑原万寿太郎 (1989) 『動物の本能』岩波書店.
松本忠夫・長谷川寿一/ (財)遺伝学普及会編 (2003) "動物の社会行動" 生物の科学 遺伝 別冊No.16 裳華房.
コンラート・ローレンツ (日高敏隆訳) (1998) 『ソロモンの指輪』ハヤカワ文庫.
上田恵介他 編集 (2013) 『行動生物学辞典』東京化学同人.
エドワード・O・ウィルソン (伊藤嘉昭 日本語訳監修) (1999) 『社会生物学』新思索社.
Kandel, E. (2000) "Principles of Neural Science" 4th Ed., McGraw-Hill Medical.
Saeki, S. et al. (2001) J. Exp. Biol., 204 : 1757-1764.
富岡征大 (2011) 比較生理生化学, 28 : 231-239.
White, J. G. et al. (1986) Phil. Trans. R. Soc. Lond. B, 314 : 1-340.
Dudai, Y. et al. (1976) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 73 : 1684-1688.
Granzman, D. L. (2011) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 108 : 14711-14712.
Inagaki, K. H. et al. (2010) Nat. Protoc., 5 : 20-25.
上川内あづさ他 (2009) 蛋白質 核酸 酵素, 54 : 1817-1826.
Nitz, D. A. et al. (2002) Curr. Biol., 12 : 1934-1940.
Sayeed, O., Benzer, S. (1996) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 93 : 6079-6084.
Brown, C. et al. eds. (2006) "Fish Cognition and Behavior" Blackwell Publishing, Oxford.
Ebbesson, S. O. E. ed. (2013) "Comparative Neurology of the Telencephalon" Springer.
Frisch, K. V. (1941) Zeitschr. vergleich. Physiol., 29 : 46-145.
伊藤博信 (2002) 『魚類のニューロサイエンス』植松一眞・岡良隆・伊藤博信 編, 恒星社厚生閣, p.1-8.
川人光男 (1996) 『脳の計算理論』産業図書.
Mullins, M. C. et al. (1994) Curr. Biol., 4 : 189-202.
O'Connell, L. A., Hofmann, H. A. (2011) J.Comp. Neurol., 519 : 3599-3639.
岡本仁 (2008) 『脳の発生と発達』岡本仁編, 東京大学出版会, p.5-38.
神取秀樹他共著 (2013)『オプトジェネティクス』エヌ・ティー・エス.
松崎政紀 (2012) 化学と生物, 50 : 406-413.
Yizhar, O. et al. (2011a) Neuron, 71 : 9-34.
Yizhar, O. et al. (2011b) Nature, 477 : 171-178.
Ben-Shahar, Y. et al. (2002) Science, 296 : 742-744.
Eisenhardt, D. et al. (2001) Insect Mol. Biol., 10 : 173-183.
Frisch, K. von (内田亨訳) (1970) 『ミツバチの不思議』法政大学出版局.
Frisch, K. von (伊藤智夫訳) (1978) 『ミツバチを追って』法政大学出版局.
Frisch, K. von (桑原万寿太郎訳) (1997) 『ミツバチの生活から』 (第10版) ちくま学芸文庫.
Gilbert, S. F. (2013) "Developmental Biology" 10th Ed., Sinauer Associates, Inc., Sunderland, Massachusetts.
Hammer, M., Menzel, R. (1998) Learn. Mem., 5 : 146-156.
Hartfelder, K. et al. (2002) Insect Biochem. Mol. Biol., 32 : 211-216.
Hori, S. et al. (2010) Apidologie, 42 : 89-102.
Kamikouchi, A. et al. (1998) Biochem. Biophys. Res. Commun., 242 : 181-186.
Kandel, E. R. et al. (1995) "Essentials of Neural Science and Behavior" Kandel, E. R. et al. eds., Appleton & Lange, p.633-650.
久保健雄他 (1996) 化学と生物, 34 : 793-798.
久保健雄他 (2000) 蛋白質 核酸 酵素, 45 : 1229-1236.
久保健雄 (2003) 生物の科学 遺伝, 別冊 No.16 : 34-42.
Kubo, T. (2003) "Genes, Behaviors and Evolution of Social Insects" Kikuchi, T. et al. eds., Hokkaido University Press, p.3-20.
久保健雄 (2007) 『行動とコミュニケーション』岡良隆・蟻川謙太郎共編, 培風館, p.8-36.
松本忠夫 (1993) 『社会性昆虫の進化生態学』松本忠夫・東正剛共編, 海游舎, p.1-14.
Mellon, S. H. et al. (2001) Brain Res. Brain Res. Rev., 37 : 3-12.
Mobbs, P. G. (1985) "Comprehensive Insect Physiology, Biochemistry and Pharmacology" Kerkut, G. A., Gilbert L. I. eds., Pergamon, Oxford, p.299-370.
Park, J.-M. et al. (2002) Bichem. Biophys. Res. Commun., 291 : 23-28.
Rabi, W. A. (1975) Adv. Anat. Embryol. Cell Biol., 50 : 1-43.
Rabi, W. A. (1976) Cell Tissue Res., 171 : 359-373.
Rabi, W. A. (1981) Cell Tissue Res., 215 : 443-464.
Rachinsky, A. et al. (1990) Gen. Comp. Endocrinol., 79 : 31-38.
Rybak, J., Menzel, R. (1998) Learn. Mem., 5 : 133-145.
酒井哲夫編著 (1992) 『ミツバチのはなし』技報堂出版.
坂上昭一 (1983) 『ミツバチの世界』岩波新書.
Sarma, M. S. et al. (2007) BMC Genomics, 8 : 202.
Sasagawa, H. et al. (1989) Appl. Entomol. Zool., 24 : 66-77.
Sawata, M. et al. (2004) RNA, 10 : 1047-1058.
Seeley, T. D. (1995) "The Wisdom of the Hive" Harvard University Press, Cambridge.
Silva, A. J. et al. (1992a) Science, 257 : 201-206.
Silva, A. J. et al. (1992b) Science, 257 : 206-211.
Strausfeld, N. J. et al. (2002) Lean. Mem., 5 : 11-37.
Sullivan, J. P. et al. (1999) Hormones Behavior, 37 : 1-14.
Takeuchi, H. et al. (2002) FEBS Lett., 513 : 230-234.
Takeuchi, H. et al. (2003) Insect Mol. Biol., 12 : 291-298.
Tautz, J. (丸野内棣訳) (2010) 『ミツバチの世界』丸善.
Toma, D. P. et al. (2000) Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 97 : 6914-6919.
Velarde, R. A. et al. (2006) Insect Mol. Biol., 14 : 9-15.
Winston, M. L. (1986) "The Biology of the Honeybee" Harvard University Press, Cambridge.
Withers, G. S. et al. (1995) J. Neurobiol., 26 : 130-144.